Әдістемелік семинар - Қауіпсіз интернет

Апталықтың мақсаты:

      Оқушылардың информатика пәніне деген құлшыныстарын арттыру, цифрлық сауаттылықтарын дамыту, интернеттегі қауіптерден қорғану жолдарын үйрету және дұрыс мінез-құлық қалыптастыруға бағыттау.

Апталықтың міндеті:

• • Интернетті қауіпсіз пайдаланудың маңыздылығын түсіндіру.
  • Оқушылардың киберқауіпсіздік туралы білімін кеңейту.
  • Оқушыларды онлайн әлемдегі жауапты және этикалық мінез-құлыққа тәрбиелеу.

Апталықтың жоспары:

1. 1. Апталықтың ашылуы.

1. 2. Конкурстар:
      • «Қауіпсіз интернет – жарқын болашақ!» (Қабырға газеті сайысы);
      • «Интернет дос па, әлде жау ма» (Эссе сайысы);
      • «Онлайн әлем» (Жас ақындар сайысы);
      • «Киберқауіпсіздік шеберлігі» (Квест-сайыс)
      • «Цифрлық із қалдырма» (Презентация байқауы)
      • “Шексіз цифрлық әлем ” (Фото сайыс)
      • “Интернет әлеміне сенімді қадаммен” (Бейнеролик сайысы)
      • «Интернет әлемінде қауіпсіздік» (Интерактивті тренинг)

1. 3. Апталықтың жабылуы. Қорытынды, марапаттау.

“Қауіпсіз интернет – жарқын болашақ!” (Қабырға газеті сайысы)

Мақсаты:

      Әрбір оқушының қабырға газетін шығару жөніндегі түсінігін кеңейту. Интернет қауіпсіздігі туралы ойларын шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету.Сынып ұжымының өзара достық, ынтымақтастық қарым-қатынасын нығайту;

Жоспар:

• • Әр сынып қабырға газеті дайындайды.
  • Тақырыптар: “Қауіпсіздік ережелері”, “Онлайн этикет”, “Интернеттің оң және теріс әсері”.
  • Қорытынды: Жұмыстарды бағалау, үздік газеттерді марапаттау.

Қабырға газетіне қойылатын негізгі талаптар:

• • Газет 60х80 өлшемді ватман қағазына шығарылады;
  • Газет тақырыбы жоғарыда центрге жазылады;
  • Кағаздың төменгі оң жақ бұрышына сынып көрсетіледі;
  • Міндетті түрде    оқушылардың    қолымен    жасалады.    Тек кейбір суреттерді компьютерден шығаруға болады;
  • Тақырып толығымен ашылуы керек;
  • Әр сыныптан 1 оқушы қорғайды;

Бағалау:

• • қабырға газетінің дизайны;
  • фотоколлаждардың, белгілер мен суреттердің мәні;
  • оқушының қорғау кезіндегі түсіндірмесі.

“Интернет дос па, әлде жау ма?” (Эссе сайысы)

Мақсаты:

     Оқушыларды интернеттің оң және теріс жақтарын талқылауға шақыру, сыни және шығармашылық ойлау дағдыларын дамыту, өз ойларын сауатты түрде жеткізуге үйрету және тілдік көркем құралдарды тиімді қолдана алу қабілеттерін арттыру.

Жоспар:

• • Тақырыпты таныстыру: Интернеттің адам өміріне әсері туралы қысқаша мағлұмат беру.
  • Эссені жазу: Әр қатысушы “Интернет дос па, әлде жау ма?” деген сұраққа өз көзқарасын білдіретін эссе жазады.

• • Эсседе интернеттің пайдалы және зиянды жақтарын ашу.
  • Тұлғалық тәжірибелерді немесе мысалдарды қосып, тақырыпты толық ашу.
  • Интернеттің қауіпсіздігі мен тәуелділік мәселелерін талдау.

Эссеге қойылатын негізгі талаптар:

Эссе тақырыпқа сәйкес информатика терминдерімен жазылуы тиіс. Сарапшылар терминді дәл, нақты қолдана білу шеберлігі мен терминнің қолданылу жиілігін назарға алады.

Жұмысты рәсімдеуге қойылатын талаптар:

А4 форматы, Times New Roman шрифтімен, кегль 14, жоларалық интервал -1,5; *.doc форматында. Көлемі 2 беттен аспауы тиіс. Шекара жоғары, төмен, оң жағы, сол жағы – 2 см. Электронды форматы қоса өткізіледі.

Титул бетінің болуы міндетті.

Бағалау:

     Эсселер оқушылардың шығармашылық ойлау деңгейі, талдау қабілеті және жазу стилі бойынша бағаланады.

“Онлайн әлем ” (Жас ақындар сайысы)

Мақсаты:

      Оқушылардың интернеттегі қауіпсіздік туралы түсініктерін арттыру және олардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Сондай-ақ, поэзия арқылы интернет қауіпсіздігі мәселелерін көпшілікке жеткізу.

Жоспар:

Кіріспе: Сайыстың тақырыбын таныстыру және интернет қауіпсіздігіне қатысты негізгі ұғымдар туралы қысқаша баяндама жасау.

Өлең жазу: Қатысушылар интернеттегі қауіпсіздік, жеке мәліметтерді қорғау, онлайндағы әдеп ережелері және интернеттің жауапкершілікпен қолданылуы туралы өлеңдер жазады.

• • • Өлеңнің мазмұны өзекті болуы керек, оқушылар өз көзқарасын еркін білдіреді.
    • Өлеңдерде интернеттің артықшылықтары мен қауіптері айқын көрінуі тиіс.

Өлеңдерді оқу: Қатысушылар өз өлеңдерін сахнада оқиды. Тыңдаушыларға әсер ету үшін дауыс ырғағы мен эмоцияны қолдану ескеріледі.

Өлеңге қойылатын негізгі талаптар:

      Өлең тақырыпқа сәйкес информатика терминдерімен жазылуы және мазмұнды сақтау көзделуі тиіс. Сарапшылар терминді дәл, нақты, көркемдікпен қолдана білу шеберлігін және терминнің қолданылу жиілігін назарға алады.

Бағалау:

      Өлеңдер тақырыпқа сай болуы, ойдың айқын жеткізілуі және поэтикалық шеберлік деңгейі бойынша бағаланады.

“Киберқауіпсіздік шеберлігі” (Квест-сайыс)

Мақсаты

      Оқушылардың интернеттегі қауіпсіздік дағдыларын жетілдіру, киберқауіпсіздікке байланысты негізгі түсініктерді үйрету және қауіпсіз интернет пайдалану бойынша тәжірибелік қабілеттерін дамыту. Сондай-ақ, командалық жұмыс пен креативті ойлауды дамытуға үлес қосу.

Жоспар

• • Кіріспе: Сайысқа қатысушыларды таныстыру, интернет қауіпсіздігіне қатысты қысқаша мағлұмат беру. Квест-сайыстың ережелері мен тәртібін түсіндіру.
  • Командаларға бөлу: Қатысушыларды 4-5 адамнан тұратын командаларға бөлу. Әр командаға өзіндік атау мен ұран ойлап табу тапсырмасы беріледі.
  • Квест кезеңдері (станциялар):

• • • Әр станцияда интернет қауіпсіздігіне байланысты тапсырмалар мен ойындар беріледі. Тапсырмаларды дұрыс орындаған команда келесі станцияға көшеді. Әр кезеңде жинаған ұпайлары негізінде жеңімпаз анықталады.

Кезеңдер:

• • 1-станция: “Қауіпсіздік Құпиясөзі”
    • Тапсырма: Құпиясөз жасау бойынша бірнеше мысалдар берілген. Қатысушыларға ең қауіпсіз және қиын бұзылатын құпиясөздерді таңдау немесе өз беттерінше ұсыну ұсынылады.
    • Мақсаты: Оқушыларға құпиясөздердің күшін түсіндіру және қауіпсіз құпиясөздер жасауды үйрету.
  • 2-станция: “Фишинг қауіпі”
    • Тапсырма: Қатысушыларға бірнеше электрондық хаттардың үлгілері көрсетіледі. Олар жалған хаттарды анықтап, күмәнді сілтемелерді тану керек.

• • • Мақсаты: Фишинг туралы білім беру және алдау әрекеттерін анықтау қабілетін дамыту.
  • 3-станция: “Желі қауіптерінен қорған”
    • Тапсырма: Қатысушыларға интернеттегі жалған сайттарды немесе жалған жарнамаларды анықтауға арналған тапсырмалар беріледі.
    • Мақсаты: Онлайн алаяқтықтан сақтану тәсілдерін түсіндіру.
  • 4-станция: “Жеке ақпарат қорғау”
    • Тапсырма: Әлеуметтік желідегі жеке мәліметтерді қорғау бойынша сұрақтарға жауап беру және жеке ақпаратты жариялау деңгейлерін түсіну.
    • Мақсаты: Жеке мәліметтерді сақтау қажеттігін үйрету және ақпаратты жариялауға қатысты жауапкершілікті дамыту.
  • Қорытынды: Барлық станциялардан өтіп, ұпай жинаған командаларды есептеу. Жеңімпаздар мен белсенді қатысушыларды марапаттау, сертификаттар мен дипломдар тапсыру.

“Цифрлық із қалдырма” (Презентация байқауы)

Мақсаты

     Оқушыларға интернетте қалдырылатын іздер мен олардың салдары туралы білім беру, жеке мәліметтердің құндылығы мен сақталу қажеттілігін түсіндіру. Олардың зерттеу, ақпараттық сараптау және презентация жасау дағдыларын дамыту.

Жоспар

Кіріспе:

• • Сайыстың тақырыбы мен мақсаттарын түсіндіру.
  • “Цифрлық із” ұғымына шолу жасап, жеке мәліметтердің интернетте қалу қаупі мен оның мүмкін салдарын талқылау.
  • Қатысушыларға цифрлық іздің түрлері, әлеуметтік желілердегі жеке ақпараттың ашықтығы және оны қорғаудың жолдары туралы қысқаша ақпарат беру.

Тақырыпты таңдау:

• • Әр қатысушы немесе командаға интернетте қауіпсіз болу және жеке мәліметтерді қорғау тақырыбында презентация жасау тапсырмасы беріледі.

Ұсынылатын тақырыптар:

• • Интернеттегі цифрлық іздер: қауіптер мен сақтану жолдары.
  • Әлеуметтік желілердегі жеке ақпарат: нені жариялауға болмайды?

• • Цифрлық іздердің құқықтық аспектілері.
  • Құпиясөздер мен қауіпсіздік шаралары.
  • Интернеттегі жауапкершілік және этика.

Презентация дайындау:

• • Қатысушыларға өз тақырыптары бойынша ақпарат жинап, оны PowerPoint немесе басқа презентация құралдарында әзірлеу ұсынылады.

Талаптар:

• • Презентация 7-10 слайдтан аспау керек.
  • Қысқа әрі түсінікті мәліметтер, визуалдар (инфографика, суреттер) қолдану ұсынылады.
  • Цифрлық іздер мен олардың салдарына ерекше назар аударып, қорғану жолдарын нақтылап көрсету қажет.

Қатысушылардың презентацияны таныстыруы:

• • Әр қатысушы немесе команда өз презентациясын көрсетіп, тақырыптың негізгі мазмұнын баяндап береді (3-5 минутқа шектеу).
  • Қатысушылар өз жұмыстарының ерекшелігі мен негізгі тұжырымдарын қысқаша түсіндіреді.

Бағалау критерийлері:

• • Тақырыптың ашылуы және ақпараттың өзектілігі.
  • Материалдың көрнекілігі және презентацияның құрылымы.
  • Презентация жасау шеберлігі, мәліметтердің түсінікті әрі қызықты берілуі.
  • Қорытындылау және тыңдаушыларға ой салу деңгейі.

Қорытынды:

• • Үздік презентациялар мен белсенді қатысушыларға дипломдар мен сыйлықтар тапсыру.
  • Жеңімпаздардың жұмыстарын мектеп сайтында немесе әлеуметтік желілерде жариялау.
  • Сайыстың аяқталуында   киберқауіпсіздік    туралы кеңестер      мен нұсқаулықтар беру.

“Шексіз цифрлық әлем” (Фото сайысы)

Мақсаты

     Оқушыларға қазіргі цифрлық әлемнің кеңдігін, оның мүмкіндіктері мен қауіптерін визуалды түрде көрсетуге мүмкіндік беру. Олардың фотография арқылы өз ойларын жеткізу және цифрлық мәдениетті дамыту қабілеттерін арттыру.

Жоспар

Кіріспе:

• • Сайыстың тақырыбын таныстыру: цифрлық әлем, интернет мүмкіндіктері, гаджеттер, виртуалды шынайылық, интернет қауіпсіздігі секілді аспектілерді қозғау.
  • Цифрлық әлемнің оқушыларға әсерін, оның артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылау.

Тапсырма:

• • Қатысушыларға цифрлық әлем тақырыбына сай фотосуреттер түсіру ұсынылады.
  • Фото тақырыптары: Қатысушыларға цифрлық әлемге қатысты келесі тақырыптардан таңдауға немесе еркін суреттер жасауға рұқсат беріледі:
    • “Менің цифрлық өмірім”
    • “Цифрлық әлемнің шексіз мүмкіндіктері”
    • “Гаджеттер менің күнделікті өмірімде”
    • “Интернеттің бізге әсері”
    • “Онлайн және офлайн әлемнің арасы”
  • Фотоларда цифрлық әлемнің аспектілерін өз түсініктерімен жеткізу ұсынылады.

Фото қабылдау:

• • Қатысушылар өз суреттерін белгілі бір уақыт ішінде түсіріп, байқау ұйымдастырушыларына жібереді.
  • Фото түсіру кезінде оқушылар гаджеттер, әлеуметтік желілер, виртуалды және толықтырылған шынайылық сияқты технологиялық элементтерді шығармашылық түрде көрсетуге тырысады.

Фото көрме ұйымдастыру:

• • Қатысушылардың жұмыстарынан көрме ұйымдастырылады. Әр қатысушы өз фотосуретіне түсініктеме беріп, оны неліктен дәл осылай түсіргенін түсіндіреді.
  • Көрмеге келушілердің қызығушылығын ояту үшін фотоларды белгілі бір ретпен орналастыру және тақырыптарға сәйкес топтау ұсынылады.

Бағалау критерийлері:

• • Шығармашылық: Фотоның   идеясы   мен тақырыптың                ашылу ерекшелігі.
  • Көркемдік шеберлік: Фотоның сапасы, композициясы және жарық беру тәсілдері.
  • Мазмұнның өзектілігі: Цифрлық әлемнің артықшылықтары мен кемшіліктерін айқын көрсету.

• • Түсініктеме: Қатысушының өз фотосуретінің мағынасын түсіндіре білуі.

Қорытынды:

• • Ең үздік фотоларды анықтау және жеңімпаздарды марапаттау.
  • Үздік жұмыстарды мектептің сайтында, әлеуметтік желілерінде немесе қабырға газетінде жариялау.

“Интернет әлеміне сенімді қадаммен” (Бейнеролик сайысы)

Мақсаты

      Оқушылардың интернеттегі қауіпсіздік ережелерін білуін және қолдануын жетілдіру, олардың цифрлық мәдениетін қалыптастыру және интернеттегі жауапкершілікке назар аудару. Бейнеролик жасау арқылы оқушылардың креативтілігін, зерттеу дағдыларын және техникалық қабілеттерін дамыту.

Жоспар

Кіріспе:

• • Сайыстың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.
  • Қатысушыларға интернеттегі қауіпсіздік, киберқауіптер, жеке мәліметтерді қорғау және интернет этикасы туралы қысқаша ақпарат беру.

Тақырыпты таңдау:

• • Қатысушыларға интернет қауіпсіздігіне арналған бейнеролик жасау ұсынылады.

Ұсынылатын тақырыптар:

• • Құпиясөз қауіпсіздігі және оны қорғау.
  • Киберқауіпсіздік ережелері.
  • Әлеуметтік желілердегі жеке мәліметтерді қорғау.
  • Онлайн алаяқтардан сақтану.
  • Интернеттегі тәуелділік мәселелері және олардан сақтану жолдары.
  • Интернеттегі позитивті, әдепті қарым-қатынас мәдениеті.

Бейнеролик дайындау:

• • Қатысушыларға өз тақырыптары бойынша зерттеу жүргізіп, 2-3 минуттық бейнеролик дайындау тапсырмасы беріледі.
  • Бейнероликте идеяны айқын жеткізуге және шығармашылық тәсілдер қолдануға назар аудару қажет.
  • Техникалық талаптар: Бейнеролик жоғары сапалы, қысқа әрі түсінікті болуы керек. Әртүрлі құралдар (анимация, инфографика, сұхбат, сценка) қолдану ұсынылады.

Бейнеролик көрсетілімі:

• • Сайысқа ұсынылған бейнероликтерді бірге көру және әр қатысушы немесе команда өз бейнеролигін таныстырып, оның негізгі идеясын қысқаша баяндап береді.
  • Қатысушылардың интернет қауіпсіздігі туралы алған білімдерін көрсетуге және өз жұмыстарын басқалармен бөлісуге мүмкіндігі болады.

Бағалау критерийлері:

• • Тақырыптың ашылуы:    Бейнероликтің    интернет қауіпсіздігі тақырыбына сай болуы және мәселені терең ашуы.
  • Шығармашылық және техникалық орындалу: Бейнероликтің креативтілігі, сапасы және көрнекілік құралдарды дұрыс қолдануы.
  • Мазмұнның нақтылығы: Берілген ақпараттың қысқаша әрі айқын болуы.
  • Қорытындылау: Бейнероликтің    соңында    берілген ой немесе қорытындының сенімді, маңызды болуы.

Қорытынды:

• • Жеңімпаздарды диплом немесе сертификаттармен марапаттау, ал үздік бейнероликтерді мектептің әлеуметтік желілерінде немесе сайтында жариялау.
  • Қатысушылардың интернеттегі қауіпсіздік туралы білімдерін арттыру және олардың киберқауіпсіздікке қатысты жауапкершіліктерін күшейтуге қолдау көрсету.

“Интернет әлемінде қауіпсіздік” (Интерактивті тренинг)

Мақсаты

     Оқушылардың интернеттегі қауіпсіздік туралы білімдерін кеңейту, киберқауіптерден сақтану әдістерін үйрету және цифрлық ортада жауапты мінез-құлық қалыптастыру. Интерактивті жаттығулар арқылы қатысушыларды интернеттегі тәуекелдерден қорғау жолдарын түсінуге және ақпаратты қауіпсіз қолдану дағдыларын дамытуға бағыттау.

Жоспар

Кіріспе:

• • Тренингтің мақсаты мен маңызын таныстыру.
  • Интернет қауіпсіздігіне қатысты негізгі ұғымдармен (цифрлық із, құпиясөз қауіпсіздігі, фишинг, алаяқтық, кибербуллинг) қысқаша таныстыру.

Интерактивті жаттығулар мен ойындар:

• • Қатысушыларға интернеттегі    қауіпсіздік дағдыларын          дамытуға арналған түрлі интерактивті жаттығулар ұйымдастыру.

Жаттығулар:

1-Жаттығу: “Құпиясөз шебері”

• • Мақсаты: Қатысушыларға қауіпсіз құпиясөз жасауды үйрету.
  • Тапсырма: Қатысушыларға әртүрлі құпиясөз мысалдары беріліп, олардың күшін анықтау ұсынылады. Жасалған құпиясөздердегі жиі кездесетін қателіктер талқыланады.
  • Нәтиже: Қатысушылар қауіпсіз әрі күрделі құпиясөз жасау ережелерін түсінеді.

2- Жаттығу: “Жалған немесе шынайы”

• • Мақсаты: Фишинг, алаяқтық және жалған ақпараттарды тану дағдыларын дамыту.
  • Тапсырма: Қатысушыларға түрлі онлайн хаттар, жарнамалар және сілтемелердің үлгілері көрсетіліп, олардың шынайы немесе жалған екенін анықтау тапсырмасы беріледі.
  • Нәтиже: Қатысушылар күмәнді хаттарды және алаяқтық әрекеттерді ажыратуды үйренеді.

3- Жаттығу: “Әлеуметтік желі профилі”

• • Мақсаты: Әлеуметтік желілердегі жеке мәліметтерді қорғау жолдарын үйрену.
  • Тапсырма: Қатысушыларға әлеуметтік желі профилінің үлгісі көрсетіліп, қауіпсіздік тұрғысынан қай ақпаратты ашық қалдыру немесе жабық ұстау қажеттігі туралы талқыланады.
  • Нәтиже: Қатысушылар жеке мәліметтерін дұрыс сақтаудың маңызын түсінеді.

Топтық пікірталас:

• • Қатысушыларды топтарға бөліп, интернет қауіпсіздігіне қатысты тақырыптарда пікірталас өткізу (мысалы, интернеттегі этика, жеке мәліметтердің құндылығы, интернет тәуелділігі).
  • Әр топ өз пікірі мен ұсыныстарын ортаға салып, нәтижелерді сынып алдында талқылайды.

Кейс талдау:

• • Әр топқа интернеттегі қауіпті жағдайларға қатысты кейстер беріледі (мысалы, кибербуллинг жағдайы, фишинг шабуылдары).
  • Қатысушылар сол кейске арналған қауіпсіздік шараларын ойлап табады және оны топ алдында таныстырады.

Қорытынды:

• • Қатысушылардың пікірлерін     тыңдап,     интернет қауіпсіздігі ережелерін қайталап шығу.

• • Қауіпсіздік бойынша басты кеңестер мен ұсыныстарды қайталау (мысалы, құпиясөздерді қорғау, күмәнді сайттардан сақтану).
  • Қатысушыларды интернетте жауапты әрі қауіпсіз әрекет етуге ынталандыру.

Қорытындылау және марапаттау:

• • Барлық қатысушыларға сертификаттар немесе естелік сыйлықтар тапсыру.
  • Ең белсенді қатысушыларды атап өту.