Цифрлық гигиена
Цифрлық гигиена — бұл онлайн-кеңістікте жеке ақпараттың қауіпсіздігін сақтау, жеке деректерді қорғау, және интернеттегі зиянды контенттен сақтану үшін жасалатын шаралар жиынтығы. Ол сандық технологияларды тиімді және қауіпсіз пайдалануға бағытталған. Цифрлық гигиенаны сақтау, әсіресе, күнделікті интернет қолданушыларға өте маңызды, өйткені бұл олардың деректерінің, жеке мәліметтерінің және жалпы онлайн қауіпсіздігінің негізі болып табылады.
Цифрлық гигиенаның негізгі аспектілері
Құпиясөз қауіпсіздігі: Құпиясөздер күрделі, әртүрлі сайттарда қайталанбайтын болуы керек. Құпиясөздерді басқару үшін арнайы менеджер бағдарламаларды қолданған жөн.
Жеке деректерді қорғау: Әлеуметтік желілерде, сайттарда, қосымшаларда жеке мәліметтерді (мысалы, мекенжай, телефон нөмірі, банк деректері) жариялауға мұқият болу керек.
Фишингтен қорғау: Күмәнді сілтемелерді баспау, тексерілмеген хаттарға, хабарламаларға жауап бермеу, ресми емес сайттарға кіруден сақ болу қажет.
Бағдарламалық қамтамасыз етуді жаңарту: Барлық құрылғылардағы операциялық жүйені, антивирус және басқа бағдарламаларды уақтылы жаңартып отыру қауіпсіздік деңгейін арттырады.
Қос факторлы аутентификация (2FA): Бұл функция қосылған кезде шотқа тек құпиясөзбен ғана емес, сонымен қатар қосымша кодпен немесе биометрикалық дерекпен кіруге мүмкіндік береді. Бұл жеке деректерді қорғауға көмектеседі.
Антивирустық бағдарламаларды пайдалану: Вирустар мен зиянды бағдарламалардан қорғау үшін сенімді антивирус қолдану керек.
Ақпараттық гигиена: Интернетте таралатын ақпараттың рас-өтірігін тексеріп, жалған жаңалықтардан аулақ болу.
Цифрлық гигиенаны сақтаудың маңызы
Цифрлық гигиенаны сақтау — кибершабуылдардан, алаяқтықтан, жеке ақпараттың ұрлануынан және дербес деректердің таралуынан қорғанудың бірден-бір жолы.
Ата-аналардың цифрлық сауаттылығы
Цифрлық әлем үнемі дамып келеді, оған жаңа әлеуметтік медиа платформалары, бағдарламалар мен құрылғылар қосылады, ал балалар мен жасөспірімдер көбінесе оларды бірінші болып пайдаланады. Орын алуы мүмкін кейбір жағымсыз жайттарға киберқылмыс, секстинг, жексұрын хабарларды немесе мазмұнды орналастыру, сондай-ақ теріс топтық талқылауларға қатысу жатады. Егер балаңыз онлайн режимінде зиянды немесе теріс контент орналастырса, ол басқа балаларға зиян келтіріп қана қоймай; Бұл олардың онлайн беделіне әсер етуі мүмкін, бұл олардың жұмысқа орналасуы немесе колледжге түсуі үшін жағымсыз салдарларға әкеп соғуы мүмкін.
Балаңыздың барлық қызметін бақылай алмасаңыз да, киберқылмыстың алдын алу және балаңызды зиянды сандық мінез-құлықтан қорғау үшін орындауға болатын нәрселер бар:
- егер сізде кибербуллингке қатысты алаңдаушылық болса, жасөспірімнің әлеуметтік медиа сайттарын, қолданбаларын және шолу тарихын қараңыз.
- Балаңыздың телефонының орналасқан жері мен құпиялылығын тексеріңіз немесе қалпына келтіріңіз.
- Жасөспірімге жазылыңыз немесе оны әлеуметтік желілерде дос ретінде қосыңыз немесе басқа сенімді ересек адамнан сұраңыз.
- Балалар мен жасөспірімдер қолданатын соңғы қолданбалардан, әлеуметтік желілерден және сандық жаргоннан хабардар болыңыз.
- Электрондық пошта және әлеуметтік медиа үшін балаңыздың пайдаланушы имен мен құпия сөздерін біліңіз.
- Тиісті цифрлық мінез-құлық, мазмұн және Қолданбалар туралы ережелерді орнатыңыз.
Ата-аналарға арналған цифрлық бақылау қосымшалары орнатудың маңыздылығы:
- Балаларын кибербуллингтен, зиянды цифрлық мінез-құлықтан және ересектерге арналған мазмұнның әсерінен қорғағысы келетін ата-аналар балаларына аз агрессивті болатын жүйелерді орнатуға көмектесу үшін ата-ана бақылауы мен бақылау бағдарламалық құралын пайдалана алады;
- Ата-аналарға мазмұнды шектеуге, домендерді бұғаттауға немесе балаларының интернеттегі әрекеттерін, соның ішінде әлеуметтік желілерді күн сайын баланың құрылғысына қарамай көруге көмектесетін ақысыз бағдарламалық жасақтама мен қосымшалар бар.
- Бағдарламалық жасақтаманы таңдағанда, ата — ана баланың жасын, құрылғыны пайдалануды және цифрлық мінез-құлықты ескеруі керек.